पॅसिव्ह विरुद्ध ॲक्टिव्ह गुंतवणूक: दोन भिन्न विचारप्रणाली (Passive vs. Active Investing: A Tale of Two Philosophies)

म्युच्युअल फंडाच्या जगात गुंतवणुकीचे दोन प्रमुख दृष्टिकोन आहेत: ॲक्टिव्ह (सक्रिय) आणि पॅसिव्ह (निष्क्रिय). इंडेक्स फंडाचे महत्त्व समजून घेण्यासाठी या दोन्हीतील फरक जाणून घेणे आवश्यक आहे.

‘स्टार फंड मॅनेजर’ (ॲक्टिव्ह गुंतवणूक)

ॲक्टिव्हली मॅनेज्ड फंडांमध्ये, एक फंड मॅनेजर आणि विश्लेषकांची टीम असते, ज्यांचे मुख्य ध्येय बेंचमार्क निर्देशांकापेक्षा जास्त परतावा मिळवणे हे असते. यासाठी ते बाजारावर सखोल संशोधन करतात, कंपन्यांचे विश्लेषण करतात आणि कोणत्या स्टॉकमध्ये गुंतवणूक करायची किंवा कोणती विक्री करायची याचे धोरणात्मक निर्णय घेतात. ते काही स्टॉक्स किंवा क्षेत्रांमध्ये निर्देशांकापेक्षा जास्त (overweight) किंवा कमी (underweight) गुंतवणूक करू शकतात. या प्रक्रियेसाठी महत्त्वपूर्ण संसाधने आणि कौशल्याची आवश्यकता असल्याने, या फंडांचे व्यवस्थापन शुल्क जास्त असते. तथापि, यात ‘मॅनेजर रिस्क’ देखील असते, म्हणजेच फंड मॅनेजरचे निर्णय चुकण्याची शक्यता असते, ज्यामुळे फंडाची कामगिरी अपेक्षेपेक्षा कमी होऊ शकते.  

‘बाजाराच्या प्रवाहाबरोबर’ (पॅसिव्ह गुंतवणूक)

याउलट, इंडेक्स फंडाच्या मॅनेजरची भूमिका स्टॉक निवडण्याची नसते, तर शक्य तितक्या अचूकतेने निर्देशांकाची प्रतिकृती तयार करणे असते. फंडाचा पोर्टफोलिओ निर्देशांकाद्वारेच ठरवला जातो, ज्यामुळे मानवी भावना, पूर्वग्रह आणि व्यापक संशोधनाची गरज नाहीशी होते. यामुळे फंडाचा परिचालन खर्च लक्षणीयरीत्या कमी होतो.  

हा केवळ तात्विक फरक नाही, तर तो गणितावर आधारित आहे. ॲक्टिव्ह फंडांचे जास्त असलेले एकूण खर्च प्रमाण (Total Expense Ratio – TER) त्यांच्या कामगिरीवर दीर्घकाळात एक मोठा अडथळा निर्माण करते. उदाहरणार्थ, जर एका ॲक्टिव्ह फंडाचा TER 1.5% असेल आणि इंडेक्स फंडाचा TER 0.2% असेल, तर इंडेक्स फंडाच्या निव्वळ परताव्याची बरोबरी करण्यासाठी ॲक्टिव्ह फंडाला बेंचमार्कपेक्षा किमान 1.3% (1.5%−0.2%) जास्त परतावा मिळवावा लागेल. गुंतवणूकदाराला खऱ्या अर्थाने चांगला परतावा देण्यासाठी, फंड मॅनेजरला दरवर्षी बेंचमार्कपेक्षा  

1.3% पेक्षा जास्त कामगिरी करावी लागेल. हा सातत्यपूर्ण दबाव आणि मानवी चुकांची शक्यता यामुळेच दीर्घकाळात बहुतेक ॲक्टिव्ह फंड त्यांच्या बेंचमार्क निर्देशांकापेक्षा चांगली कामगिरी करू शकत नाहीत. यावरून हे स्पष्ट होते की इंडेक्स फंडाचा कमी खर्च हा केवळ एक छोटा फायदा नसून, दीर्घकाळात चांगला निव्वळ परतावा मिळवण्यामागील एक प्रमुख कारण आहे.  

वैशिष्ट्य (Parameter)	इंडेक्स फंड (Index Funds)	ॲक्टिव्हली मॅनेज्ड फंड (Actively Managed Funds)
ध्येय (Goal)	निर्देशांकाच्या परताव्याची नक्कल करणे	निर्देशांकापेक्षा जास्त परतावा मिळवणे
व्यवस्थापन शैली (Management Style)	पॅसिव्ह प्रतिकृती (Passive replication)	ॲक्टिव्ह निवड (Active selection)
खर्च प्रमाण (Expense Ratio)	कमी (उदा. 0.05% – 0.5%)	जास्त (उदा. 0.8% – 2.5%)
पोर्टफोलिओ उलाढाल (Portfolio Turnover)	कमी	जास्त
जोखीम (Risk Profile)	फक्त बाजाराची जोखीम (Systematic)	बाजाराची + व्यवस्थापनाची जोखीम (Systematic + Unsystematic)
पारदर्शकता (Transparency)	उच्च, कारण पोर्टफोलिओ सार्वजनिक असतो	बदलती, फंडाच्या धोरणावर अवलंबून

इंडेक्स फंडाचे फायदे आणि तोटे (The Compelling Case for Index Funds: Advantages and Considerations)

इंडेक्स फंडात गुंतवणूक करण्यापूर्वी त्याचे फायदे आणि मर्यादा दोन्ही समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.

सखोल फायदे (In-Depth Advantages)

• खर्चामध्ये बचत (Cost-Effectiveness): कमी खर्चाचा तुमच्या गुंतवणुकीवर किती मोठा परिणाम होतो, हे एका उदाहरणावरून स्पष्ट होते. समजा, दोन मित्रांनी 20 वर्षांपूर्वी प्रत्येकी 10 लाख रुपये गुंतवले. एकाने 2% एक्सपेंस रेशो असलेल्या फंडात, तर दुसऱ्याने 0.5% एक्सपेंस रेशो असलेल्या फंडात गुंतवणूक केली. दोन्ही फंडांनी वार्षिक 10% सकल परतावा दिला. आज, कमी एक्सपेंस रेशो असलेल्या फंडातील गुंतवणुकीचे मूल्य सुमारे 15 लाख रुपयांनी जास्त असेल. यावरून स्पष्ट होते की, लहान वाटणारे शुल्क दीर्घकाळात संपत्तीवर कसा ‘चुपचाप घाला’ घालू शकते.  
• विविधता (Diversification): निफ्टी 50 इंडेक्स फंडाचे एक युनिट खरेदी केल्याने तुम्हाला भारतातील 50 मोठ्या कंपन्यांमध्ये विविध क्षेत्रांमध्ये गुंतवणूक करण्याची संधी मिळते. ही अंगभूत विविधता गुंतवणूकदारांना एकाच कंपनीच्या खराब कामगिरीमुळे होणाऱ्या मोठ्या नुकसानीपासून वाचवते, जो धोका वैयक्तिक स्टॉक निवडीमध्ये जास्त असतो.  
• सरलता आणि पारदर्शकता (Simplicity and Transparency): इंडेक्स फंडांचे सौंदर्य त्यांच्या सरळ स्वभावात आहे. गुंतवणूकदारांना नक्की माहित असते की त्यांचे पैसे कोणत्या कंपन्यांमध्ये गुंतवले आहेत, कारण पोर्टफोलिओ सार्वजनिकरित्या उपलब्ध असलेल्या निर्देशांकाची नक्कल करतो. यामुळे फंड मॅनेजरच्या रणनीतीचे विश्लेषण करण्याची किंवा पोर्टफोलिओमध्ये अचानक होणाऱ्या बदलांची चिंता करण्याची गरज नसते.  
• दीर्घकालीन सातत्यपूर्ण परतावा (Consistent Long-Term Performance): इंडेक्स फंड बाजाराच्या वाढीचा फायदा घेण्यासाठी एक विश्वासार्ह मार्ग देतात. ते कोणत्याही एका वर्षात सर्वोत्तम कामगिरी करणारे फंड नसतील, पण ते सर्वात वाईट कामगिरी करणाऱ्या फंडांपैकीही नसतात. ते भारताच्या आर्थिक विकासाच्या कथेत स्थिर सहभाग देतात, जो निफ्टी 50 सारख्या निर्देशांकांच्या दीर्घकालीन वाढीच्या आलेखात दिसून येतो.  

धोके समजून घ्या (A Balanced View – Acknowledging the Risks)

• अंतर्निहित बाजाराची जोखीम (Inherent Market Risk): इंडेक्स फंड पूर्णपणे जोखीममुक्त नाहीत, हे लक्षात ठेवणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. ते बाजारातील घसरणीला (Systematic Risk) पूर्णपणे सामोरे जातात. जर सेन्सेक्स किंवा निफ्टी खाली आला, तर संबंधित इंडेक्स फंडाचे मूल्यही त्याच प्रमाणात कमी होईल.  
• अल्फा निर्मिती नाही (No Alpha Generation): इंडेक्स फंडांची रचनाच बाजाराच्या परताव्याची बरोबरी करण्यासाठी केलेली असते, त्याला मागे टाकण्यासाठी नाही. जे गुंतवणूकदार बाजारापेक्षा जास्त परतावा मिळवू इच्छितात, त्यांनी ॲक्टिव्ह किंवा फॅक्टर-आधारित फंडांमधील जास्त जोखीम आणि खर्च स्वीकारायला हवा.  
• भारतीय निर्देशांकांमधील एकाग्रतेचा धोका (Concentration Risk in Indian Indices): भारतीय गुंतवणूकदारांसाठी एक महत्त्वाची बाब म्हणजे निफ्टी 50 सारख्या प्रमुख निर्देशांकांमध्ये असलेला एकाग्रतेचा धोका. काही मोठे स्टॉक्स आणि क्षेत्रे (उदा. वित्तीय सेवा) निर्देशांकाच्या एकूण वजनात मोठा वाटा उचलतात. या विशिष्ट वजनदार घटकांमध्ये घसरण झाल्यास, निर्देशांकाच्या एकूण कामगिरीवर त्याचा असमान परिणाम होऊ शकतो.

स्मार्ट बीटा फंड (The Next Level: An Expert’s Guide to Factor-Based Index Funds)

पॅसिव्ह आणि ॲक्टिव्ह गुंतवणुकीच्या मधला मार्ग म्हणून ‘फॅक्टर इन्व्हेस्टिंग’ किंवा ‘स्मार्ट बीटा’ फंडांचा उदय झाला आहे. हे फंड अशा विशेष निर्देशांकांना ट्रॅक करतात, जे बाजार भांडवलावर (Market Capitalization) आधारित नसून, विशिष्ट स्टॉक वैशिष्ट्यांवर किंवा ‘फॅक्टर्स’वर आधारित असतात, ज्यांनी ऐतिहासिकदृष्ट्या चांगला परतावा दिला आहे.  

फॅक्टर्स म्हणजे काय? (Defining ‘Factors’)

क्रिकेटच्या भाषेत सांगायचे झाल्यास, जर निफ्टी 50 ही संपूर्ण टीम असेल, तर फॅक्टर्स म्हणजे विशिष्ट कौशल्यांवर आधारित खेळाडूंची निवड करणे: ‘व्हॅल्यू’ म्हणजे क्लासिक, विश्वासार्ह फलंदाज; ‘क्वॉलिटी’ म्हणजे तांत्रिकदृष्ट्या सक्षम आणि सर्व परिस्थितीत चांगली कामगिरी करणारे खेळाडू; ‘मोमेंटम’ म्हणजे आक्रमक, फॉर्मात असलेले फलंदाज; आणि ‘लो व्होलॅटिलिटी’ म्हणजे विकेट टिकवून ठेवणारे बचावात्मक खेळाडू. हे फॅक्टर्स म्हणजे स्टॉक्सच्या दीर्घकालीन कामगिरीचे स्पष्टीकरण देणारे मोजता येण्याजोगे गुणधर्म आहेत.  

प्रमुख गुंतवणूक फॅक्टर्सचे सविस्तर विश्लेषण

• व्हॅल्यू (Value): मजबूत फंडामेंटल्स असलेल्या कंपन्यांचे शेअर्स त्यांच्या आंतरिक मूल्यापेक्षा कमी किमतीत खरेदी करण्याची कला. हे निर्देशांक कमी किंमत-उत्पन्न गुणोत्तर (P/E), कमी किंमत-पुस्तक मूल्य गुणोत्तर (P/B) आणि उच्च लाभांश उत्पन्न (Dividend Yield) यांसारख्या मेट्रिक्सवर आधारित स्टॉक निवडतात. उदाहरणार्थ, निफ्टी 50 व्हॅल्यू 20 इंडेक्स.  
• क्वॉलिटी (Quality): मजबूत आर्थिक स्थिती असलेल्या कंपन्यांवर लक्ष केंद्रित करते – स्थिर कमाई, कमी कर्ज (Leverage) आणि उच्च नफा (Return on Equity). या कंपन्या आर्थिक संकटातही टिकून राहण्याची शक्यता जास्त असते. उदाहरणार्थ, निफ्टी 200 क्वॉलिटी 30 इंडेक्स.  
• मोमेंटम (Momentum): ‘जिंकणारे जिंकतच राहतात’ या तत्त्वावर आधारित ही एक रणनीती आहे. हे निर्देशांक अलीकडच्या काळात (उदा. 6-12 महिने) सर्वाधिक किंमत वाढ दर्शवलेल्या स्टॉक्सची निवड करतात. उदाहरणार्थ, निफ्टी 200 मोमेंटम 30 इंडेक्स.  
• लो व्होलॅटिलिटी (Low Volatility): हा एक बचावात्मक फॅक्टर आहे, जो बाजाराच्या सरासरीपेक्षा कमी किंमतीतील चढ-उतार दर्शवलेल्या स्टॉक्सची निवड करतो. याचा उद्देश मंदीच्या काळात नुकसान मर्यादित ठेवून गुंतवणुकीचा प्रवास अधिक स्थिर करणे हा आहे. उदाहरणार्थ, निफ्टी 100 लो व्होलॅटिलिटी 30 इंडेक्स.  
• साईझ (Size): हा फॅक्टर या संशोधनावर आधारित आहे की लहान कंपन्या (मिड आणि स्मॉल-कॅप) दीर्घकाळात मोठ्या कंपन्यांपेक्षा जास्त परतावा देतात, जरी त्यांच्यात जास्त अस्थिरता असली तरी.  

फॅक्टर इन्व्हेस्टिंग ही कोणतीही जादुई रणनीती नाही. विविध फॅक्टर्सची कामगिरी ही बाजाराच्या चक्रावर अवलंबून असते. कोणताही एक फॅक्टर प्रत्येक वेळी चांगली कामगिरी करेलच असे नाही. उदाहरणार्थ, मोमेंटम फॅक्टर तेजीच्या बाजारात उत्कृष्ट कामगिरी करतो, तर क्वॉलिटी आणि लो व्होलॅटिलिटीसारखे बचावात्मक फॅक्टर्स मंदीच्या काळात भांडवलाचे संरक्षण करतात. व्हॅल्यू फॅक्टर अनेकदा आर्थिक सुधारणेच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात चांगली कामगिरी करतो. 2025 मधील भारतीय बाजारातील आकडेवारी हेच दर्शवते. बाजारातील अस्थिरता आणि अनिश्चिततेमुळे गुंतवणूकदारांनी स्थिरतेकडे कल दाखवला, ज्यामुळे लो व्होलॅटिलिटी फॅक्टरने सर्वोत्तम कामगिरी केली. याउलट, मागील वर्षांमध्ये आघाडीवर असलेले मोमेंटम आणि अल्फासारखे फॅक्टर्स या आव्हानात्मक वातावरणात मागे पडले. याचा अर्थ असा की, जो गुंतवणूकदार एकाच फॅक्टर फंडात (उदा. मोमेंटम) गुंतवणूक करतो, त्याला दीर्घकाळासाठी साध्या निफ्टी 50 पेक्षा कमी परतावा मिळू शकतो. म्हणून, गुंतवणूकदारांनी या चक्रांना सहन करायला शिकले पाहिजे किंवा अधिक सुज्ञपणे, विविध फॅक्टर जोखमींमध्ये विविधता आणण्यासाठी आणि अधिक सातत्यपूर्ण कामगिरीसाठी मल्टी-फॅक्टर दृष्टिकोन स्वीकारला पाहिजे.  

फॅक्टर (Factor)	गुंतवणूक तत्त्वज्ञान (Investment Philosophy)	कोणासाठी योग्य (Best Suited For)	प्रमुख मेट्रिक्स (Key Metrics)
व्हॅल्यू (Value)	स्वस्त आणि चांगली वस्तू खरेदी करणे	दीर्घकालीन, संयमी गुंतवणूकदार	कमी P/E, कमी P/B, उच्च Dividend Yield
क्वॉलिटी (Quality)	मजबूत आणि टिकाऊ ब्रँड निवडणे	जोखीम टाळणारे, स्थिर परतावा शोधणारे	उच्च ROE, कमी Debt-to-Equity, स्थिर कमाई
मोमेंटम (Momentum)	फॉर्मात असलेल्या खेळाडूवर डाव लावणे	जास्त जोखीम घेणारे, ट्रेंडसोबत जाणारे	6-12 महिन्यांची किंमत वाढ
लो व्होलॅटिलिटी (Low Volatility)	सुरक्षित आणि बचावात्मक खेळ करणे	अत्यंत पुराणमतवादी, भांडवल संरक्षण	कमी ऐतिहासिक किंमत चढ-उतार (Volatility)
साईझ (Size)	उदयोन्मुख कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक	जास्त जोखीम घेऊन उच्च परतावा शोधणारे	कमी बाजार भांडवल (Market Capitalization)

गुंतवणूकदारांसाठी महत्त्वाची साधने (A Practical Toolkit for the Indian Investor)

योग्य इंडेक्स फंड निवडणे आणि त्यात शिस्तबद्धपणे गुंतवणूक करणे हे संपत्ती निर्मितीसाठी आवश्यक आहे.

योग्य इंडेक्स फंड कसा निवडावा?

• एक्सपेन्स रेशो (Expense Ratio): हा सर्वात महत्त्वाचा आणि थेट खर्च आहे. 0.1% चा छोटा फरकही चक्रवाढीमुळे (Compounding) दशकांमध्ये मोठ्या रकमेत बदलू शकतो. त्यामुळे, निवडलेल्या निर्देशांकासाठी सर्वात कमी एक्सपेंस रेशो असलेला फंड शोधा.  
• ट्रॅकिंग एरर (Tracking Error): सोप्या भाषेत, हा फंड आणि तो ज्या निर्देशांकाची नक्कल करतो, त्यांच्या परताव्यामधील ‘फरक’ आहे. कमी ट्रॅकिंग एरर (मोठ्या कंपन्यांच्या फंडांसाठी आदर्शपणे 0.2% पेक्षा कमी) हे दर्शवते की फंड मॅनेजर आपले काम कार्यक्षमतेने करत आहे. जास्त ट्रॅकिंग एरर हे अकार्यक्षमतेचे लक्षण आहे आणि ते टाळले पाहिजे.  
• AMC ची प्रतिष्ठा आणि AUM: एक नामांकित ॲसेट मॅनेजमेंट कंपनी (AMC) आणि फंडाचा मोठा AUM (Assets Under Management) गुंतवणूकदारांचा विश्वास आणि व्यवस्थापकीय कौशल्य दर्शवते. मोठ्या फंडांना खर्चात बचत (Economies of Scale) आणि चांगल्या व्यापाराची संधी मिळते, ज्यामुळे ट्रॅकिंग एरर कमी होण्यास मदत होते.  

फंडाचे नाव (AMC)	एक्सपेंस रेशो (डायरेक्ट %)	ट्रॅकिंग एरर (%)	AUM (₹ कोटी)
Navi Nifty 50 Index Fund	0.06	0.02	उपलब्ध नाही
Nippon India Nifty 50 BeES	0.07	0.03	2,607
Bandhan Nifty 50 Index Fund	0.10	0.04	1,953
Motilal Oswal Nifty 50 Index Fund	0.12	0.03	738
UTI Nifty 50 Index Fund	0.17	0.088	23,719
HDFC Index Fund – Nifty 50 Plan	0.20	0.094	20,527
(टीप: आकडेवारी विविध स्रोतांनुसार बदलू शकते. गुंतवणूक करण्यापूर्वी नवीनतम माहिती तपासा.)

SIP ची ताकद (The Power of SIP)

• रुपया कॉस्ट ॲव्हरेजिंग (Rupee Cost Averaging): एसआयपीचा (Systematic Investment Plan) हा मुख्य फायदा आहे. दरमहा एक निश्चित रक्कम गुंतवल्याने, बाजार खाली असताना गुंतवणूकदार आपोआप जास्त युनिट्स खरेदी करतो आणि बाजार वर असताना कमी युनिट्स खरेदी करतो. यामुळे खरेदीची सरासरी किंमत कमी होते आणि एकाच वेळी मोठी रक्कम बाजाराच्या उच्च स्तरावर गुंतवण्याचा धोका टळतो.  
• शिस्त आणि चक्रवाढ (Discipline and Compounding): एसआयपीमुळे नियमित गुंतवणुकीची सवय लागते आणि भावनिक निर्णय टाळले जातात. हा शिस्तबद्ध दृष्टिकोन दीर्घ मुदतीत (10+ वर्षे) चक्रवाढीच्या शक्तीचा पुरेपूर फायदा घेण्यासाठी महत्त्वाचा आहे, जिथे खऱ्या अर्थाने संपत्ती निर्माण होते.  

करप्रणाली (Taxation in India)

इक्विटी म्युच्युअल फंडांसाठी कर नियम खालीलप्रमाणे आहेत:

• अल्पकालीन भांडवली नफा (STCG): 12 महिन्यांपेक्षा कमी कालावधीसाठी ठेवलेल्या युनिट्सवरील नफ्यावर 15% कर लागतो.  
• दीर्घकालीन भांडवली नफा (LTCG): 12 महिन्यांपेक्षा जास्त कालावधीसाठी ठेवलेल्या युनिट्सवरील नफ्यावर एका आर्थिक वर्षात 1 लाख रुपयांपर्यंत करमाफी आहे. या मर्यादेपेक्षा जास्त नफ्यावर 10% कर लागतो, ज्यावर इंडेक्सेशनचा लाभ मिळत नाही.  
• लाभांश (Dividends): मिळणारा कोणताही लाभांश गुंतवणूकदाराच्या एकूण उत्पन्नात जोडला जातो आणि त्याच्या लागू आयकर स्लॅबनुसार त्यावर कर आकारला जातो.  

तुमचा पोर्टफोलिओ कसा तयार कराल? (Building Your Index Fund Portfolio)

गुंतवणुकीतील अंतिम यश हे कोणता फंड निवडला यावर अवलंबून नसते, तर तुमचे भांडवल विविध मालमत्ता वर्गांमध्ये (Asset Classes) कसे विभागले आहे, यावर अवलंबून असते. संशोधन सातत्याने दर्शवते की पोर्टफोलिओच्या दीर्घकालीन परताव्यातील 90% पेक्षा जास्त बदल हा मालमत्ता वाटपामुळे (Asset Allocation) होतो, वैयक्तिक स्टॉक निवडीमुळे किंवा बाजाराची वेळ साधल्यामुळे नाही. इक्विटी, डेट आणि सोने यांसारखे मालमत्ता वर्ग वेगवेगळ्या आर्थिक परिस्थितीत वेगवेगळी कामगिरी करतात. त्यामुळे, गुंतवणूकदारासाठी सर्वात महत्त्वाचे पाऊल म्हणजे प्रथम आपली मालमत्ता वाटप रणनीती निश्चित करणे. त्यानंतरच त्या रणनीतीची अंमलबजावणी करण्यासाठी योग्य, कमी खर्चाचे इंडेक्स फंड निवडले पाहिजेत. फंड हे ‘काय’ आहे, तर वाटप हे ‘किती’ आणि ‘का’ आहे, जे अधिक महत्त्वाचे आहे.  

खालील तक्त्यामध्ये विविध जोखीम प्रोफाइल असलेल्या गुंतवणूकदारांसाठी आदर्श मॉडेल पोर्टफोलिओ दिले आहेत.

गुंतवणूकदार प्रोफाइल (Investor Profile)	मालमत्ता वाटप (Asset Allocation)	पोर्टफोलिओ रचना (Portfolio Composition)
सुरक्षित गुंतवणूकदार (Conservative Investor) ध्येय: भांडवल संरक्षण आणि थोडी वाढ	इक्विटी: 30% डेट: 70%	• 70% – डेट इंडेक्स फंड (उदा. 8-13 वर्षांचा G-Sec इंडेक्स फंड) • 30% – निफ्टी 50 इंडेक्स फंड
संतुलित गुंतवणूकदार (Balanced Investor) ध्येय: वाढ आणि स्थिरता यांचा समतोल	इक्विटी: 60% डेट: 40%	• 40% – डेट इंडेक्स फंड • 40% – निफ्टी 50 इंडेक्स फंड • 10% – निफ्टी मिडकॅप 150 इंडेक्स फंड • 10% – आंतरराष्ट्रीय इंडेक्स फंड (उदा. S&P 500)
आक्रमक गुंतवणूकदार (Aggressive Investor) ध्येय: दीर्घकालीन उच्च संपत्ती निर्मिती	इक्विटी: 90% डेट: 10%	• 10% – डेट इंडेक्स फंड • 40% – निफ्टी 50 इंडेक्स फंड • 20% – निफ्टी मिडकॅप 150 इंडेक्स फंड • 15% – निफ्टी स्मॉलकॅप 250 इंडेक्स फंड • 15% – फॅक्टर फंड (उदा. निफ्टी 200 मोमेंटम 30)

शिस्तबद्ध संपत्ती निर्मितीचा तुमचा मार्ग (Conclusion: Your Path to Disciplined Wealth Creation)

इंडेक्स फंड भारतीय गुंतवणूकदारांना देशाच्या विकासात सहभागी होऊन दीर्घकालीन संपत्ती निर्माण करण्यासाठी एक शक्तिशाली, कमी खर्चाचा आणि पारदर्शक मार्ग उपलब्ध करून देतात. या प्रवासात यश मिळवण्यासाठी गुंतागुंतीच्या रणनीतींची गरज नाही, तर साध्या आणि प्रभावी तत्त्वांची आवश्यकता आहे: खर्च कमी ठेवा, व्यापक विविधता साधा, एसआयपीद्वारे नियमित गुंतवणूक करा आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, दीर्घकाळासाठी शिस्तबद्ध राहा.

गुंतवणुकीचा प्रवास सुरू करण्यासाठी विलंब करू नका. निफ्टी 50 सारख्या व्यापक बाजार इंडेक्स फंडात एसआयपी सुरू करणे हा एक उत्तम प्रारंभ बिंदू असू शकतो. आपला पोर्टफोलिओ आपल्या जोखीम क्षमतेनुसार तयार करा आणि चक्रवाढीच्या जादूला आपले काम करण्यासाठी पुरेसा वेळ द्या. हाच शिस्तबद्ध संपत्ती निर्मितीचा राजमार्ग आहे.